TÜRKİYE KUYUMCU ODALARI BİRLİGİ
(TKOB)
MESLEK VE ÖRGÜTLENME KANUN TASARISI
TASLAĞI
GEREKÇE
Ülkemizde 40000 üzerinde kuyumculukla uğraşan iş yeri mevcuttur. Üretimden, tüketime kadar ülkemizin her ilinde faaliyet gösteren kuyumculuk mesleği, yasal boşluk nedeniyle sıradan bir meslek haline dönüşmek üzeredir.
Yıllardır bu meslekten kazanan esnaflar olarak, mesleğin geleceğinin tehlikeye düşmesi nedeniyle birlikte olma ve birlikte hareket ederek mesleğe çeki düzen verme zamanının geldiği kanısındayız.
Kuyumculuk, sermayenin göz önünde olduğu ve pazarlandığı bir meslek dalıdır. Halkımızın büyük çoğunluğu kuyumcuda satılan emtiayı yani altını geleneksel tasarruf aracı olarak görmektedir. Birikimini, çocuğunun geleceğini kuyumcuda değerlendirmektedir. Böyle bir meslek dalının 5362 sayılı kanunla yönetilmesi mümkün görülmemektedir.
Kuyumcu bugün sattığını gelecek zaman içinde o günün fiyatları ile geri alma durumundadır. Bu ticaret şekli hiçbir meslek dalında yoktur.
Böyle bir meslek dalının kendine özel bir yönetim kanunun olmaması eksikliktir.
Bu nedenle kuyumcular, esnaf odaları, sanayi ve ticaret odaları ile dernekler arasında kalmıştır. Kuyumcu esnafının büyük çoğunluğu ve şirket olan tüzel kişilikli esnafımız ticaret odalarındadır. Gerçek usulde vergilendirilen esnafımız ise esnaf odalarındır. Esnaf ve Sanatkâr Odası kuracak sayıya ulaşılmadığı il ve ilçelerde ise kuyumcular dernek çatısı altında örgütlenmektedir.
KUYUMCUNUN kendisine has teamülleri ve iç disiplinleri vardır. Bunları denetlemek ve piyasaya güven getirmek için yetki ticaret odalarında mı? Yoksa esnaf odalarında mı? Ya da hangi kanunla yapacaksınız?
Bunu kimse bilmiyor. Biz, oda olarak esnafa gittiğimizde ben ticaret odasıyım beni denetleyemezsin diyen esnafa karşı her hangi bir yaptırımımız yoktur.
O halde ne yapılmalı?
5362 sayılı kanunla işportacılar da yönetiliyor.
Bir yanda emeğini ve sermayesini sergileyen, kilolarca altını ve kıymetli taşı olan ve satan, diğer tarafta sergi kurmuş, el arabasıyla ticaret yapan esnaf. Sorun, gittikçe yumak haine geliyor. Öyle ki büyük market ve hipermarketler de altın satmaya başlamış. Hem de kuyumcudan daha pahalı. Kuyumcu sattığını geri alan ender esnaftır demiştik. Marketler ise sattığını 1 saat sonra geri almıyor. Pek yakın bir zamanda işporta tezgâhlarında altın satıldığını görürsek kimse şaşmamalı. O nedenle tedbir şimdiden alınmalıdır.
O tedbir nedir?
Bizce; Kuyumcular Birliği Meslek ve Örgütlenme Yasasının çıkması. Halen faaliyette bulunan esnaf odaları, ticaret odalarının bünyesinde bulunan gerçek ve tüzel kişilikli kuyumcular yani şirketler ile dernek olarak faaliyet gösteren sivil toplum örgütlerindeki kuyumcu esnafı bir çatı altında toplanmalıdır. Bu yasa ile kuyumculuk itibar kazanacak ve meslekte birlik oluşacak, sorunlar çözülecektir.
AMAÇ
MADDE 1) Bu kanunun amacı; ister gerçek usulde vergi mükellefi, isterse de tüzel usulde vergi mükellefi (şirket) olan ve ülkemizin bütün illerinde faaliyet gösteren, kıymetli maden ve kıymetli taşlardan mücevher imal edenler, bunları tamir eden, pazarlayan,satan ihraç ve ithal eden gerçek ve tüzel kişiler ile bunların yanında çalışanların ortak menfaatleri ile bunlardan işlenmiş ya da mamul kıymetli mal alanların yani tüketicilerin ortak menfaatlerini korumak,meslek mensuplarının birbirleriyle ve halkla olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hakim kılmak,meslek disiplin ve ahlakını korumak ve bu maksatla kurulan tüzel kişiliğe sahip kamu kurumu niteliğinde meslek örgütü olan KUYUMCU ODALARI ile bu odaların üst kuruluşu olan TÜRKİYE KUYUMCU ODALARI BİRLİĞİ’nin çalışma usul ve esaslarını düzenler.
KAPSAM
MADDE 2) B u kanunun kapsamı kuyumculuk mesleği ile iştigal edenler ve bunların yanlarında çalışanlar tarafından kurulan KUYUMCU ODALARI ve bu odaların üst kuruluşu olan TÜRKİYE KUYUMCU ODALARI BİRLİĞİ (TKOB) hakkında uygulanır.
Kuyumcular Birliğinin Merkezi Ankara’dır.
İllerde Kurulacak olan örgütler ODADIR. (Trabzon Kuyumcular Odası gibi)
ODALARIN KURULUŞU
MADDE 3) Bu kanunun yasalaşması ile, Sanayi Ticaret odalarına, esnaf odalarına ve derneklere kayıtlı olan ister gerçek usulde isterse de tüzel usulde vergi mükellefi olan ve mesleği kuyumculuk olan üyelerin bilgileri ilgili kurumlar tarafından talep edilmeksizin 30 gün içinde KUYUMCULAR ODALARINA eksiksiz olarak aktarılır.
Aktarılan üyelerin bilgileri tamamlandıktan sonra KUYUMCU ODALARI 2 ay içinde seçime gider ve kurullarını oluşturur.
Üyeler farklı bir meslekte de faaliyet gösteriyorsa o mesleği ile ilgili meslek örgütlerine de üye olabilirler.
Ancak her iki örgütte aynı anda yönetim ve denetim kurullarında yer alamazlar.
Gerçek usulde vergi mükellefleri ile tüzel kişiliğe sahip şirketlerde imza yetkisine sahip olanlar KUYUMCU ODALARINA kayıt olmak zorundadır.
ODALARIN ÇALIŞMA ALANLARI
MADDE 4)
Odaların Çalışma Bölgesi ilin sınırlarıdır. KUYUMCULAR ODASI talep olduğunda ve ilçedeki kuyumcu sayısı 25’i geçmesi halinde ilçelerde de KUYUMCULAR ODASI şubesi açabilir.Şubeler İl Kuyumcu Odalarına bağlıdır.
ODAYA KAYIT
MADDE 5)
Kuyumcu olabilmek için kuyumculuk belgesine sahip olmak şarttır. Vergi daireleri, Kuyumcular Odasına kaydı tamamlanmayan mükelleflerin vergi kaydını aktif hale getiremez.
Gerçek usulde vergi mükellefleri vergi kayıtlarını beyan ederek, tüzel usulde vergi mükellefleri olan şirket yetkilileri ise yetkili olduklarını beyan eden şirket yönetim kurulu kararını sunarak odaya kayıt olurlar.(Bir kişi farklı şirketlerden yetki alabilir. Ancak, oy hakkı birdir.)
Gerçek ya da tüzel usulde vergi mükellefi oda üyelerinin yanında çalışanlar sosyal güvenlik kurumu kayıtlarını ibra ederek odaya pasif üye olarak kayıt olabilirler. Pasif üyelerin seçme ve seçilme hakkı yoktur.
ÜYELİK ŞARTLARI
MADDE 6) Oda üyeliği için aşağıdaki şartlar aranır.
a-) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak veya yabancı devlet tabiiyetinde bulunmakla beraber Türkiye’de sanat ve ticaret yapıyor olmak.
b-) Medeni hakları kullanma ehliyetine sahip olmak.
c-) Vergi mükellefi olmak ya da vergiden muaf olmak.
d-) Tüzel usulde vergi mükellefi olan mükelleflerin, yönetim kurulu kararı ile imza yetkisine sahip olmak.
ÜYELİĞİN SON BULMASI
Madde 7) Aşağıda belirtilen durumlarda üyenin oda kaydının silinmesine yönetim kurulu tarafından karar verilir, durum TÜRKİYE KUYUMCU ODALARI BİRLİĞİNE bildirilir. Kaydı silinen üyeye odaya bildirildiği iş yeri ya da ikamet adresine yazılı olarak bildirilir.
a) Daimi olarak odanın çalışma bölgesi dışına çıkanlar.
b) 6’nci maddede belirtilen şartların herhangi birini kaybedenler veya bu şartlardan herhangi birine sahip olmadığı sonradan anlaşılanlar.
c) Sanat ve mesleğini yapmaktan sürekli olarak men edilenler.
d) Vergi mükellefiyetini sildirenler, 3 ay içinde tekrar vergi mükellefiyeti tesis ettirmeyenler.
e) Temsil ettiği tüzel kişilik tarafından temsil yetkisi elinden alınanlar.
Yetkili organlarda görev alanların üyeliğinin son bulunması halinde görevleri de sona erer. 7’inci maddenin d bendi gereğince 3 ay içerisinde tekrar vergi mükellefi olsalar dahi görevlerine geri dönemezler.
GENEL KURUL
MADDE 8)Oda organları şunlardır.
a) Genel kurul: Bu kanunla birlikte odaya kayıt olanlar ilk genel kurulda genel kurula katılıp seçme ve seçilme hakkına sahiptirler.(Buna kuruluş genel kurulu denir)
Genel kurul toplantı tarihinden en az 1 yıl önce odaya üye olanlar, genel kurula katılıp oy kullanabilirler.
(Bu madde kuruluş genel kurulundan sonra yapılacak olan genel kurullar için geçerlidir)
b) Yönetim Kurulu,
Odaya en az 2 yıl önce kayıt olanlar oda organlarına seçilebilirler.(Bu madde kuruluş genel kurulunda uygulanmaz)
Oda organlarında görev alabilmek için en az lise yoksa sekiz yıllık ilk öğrenim şartı aranır.
Yönetim kurulu başkan dahil olmak üzere,üye sayısı 1000 den az olan KUYUMCU ODALARINDA 7,üye sayısı 1000-2000 arası olan odalarda 9,2000 den fazla olan odalarda 11 kişiden oluşur ve genel kurul üyeleri arasından 3 yıl süreyle görev yapmak üzere seçilir. Aynı sayıda da yedek üye seçilir.
c) Denetleme Kurulu;
Denetleme Kurulu genel kurul üyeleri arasından 3 yıl süreyle görev yapmak üzere seçilecek 3 kişiden oluşur.
Aynı sayıda yedek üye seçilir.
Denetleme kuruluna seçilecekler, tercihen fakülte ve yüksek okul mezunları arasından seçilir,bu kriterlerde üye yoksa lise mezuniyet şartı aranır.
d) Birlik temsilcileri;
Her Kuyumcu odası TÜRKİYE KUYUMCU ODALARI BİRLİĞİ’inde temsil edilmek üzere,her 50 üye için bir birlik temsilcisi seçer.Birlik temsilcilerinde denetleme kurulu tahsil durumu aranır.Süreleri 3 yıldır.
Birlik temsilcileri,Birlik toplantılarında oda yönetim kurulunun almış olduğu ilke kararlarına göre hareket ederler.(Şöyle de olabilir.Oda yönetim kurulları birlik seçimlerinde odayı,aynı zamanda ili temsil ederler.)
ODA YÖENETİM KURULLARININ GÖREV VE YETKİLERİ.
a) Oda işlemlerini, birlik, genel kurul ve mevzuata göre yürütmek.
b) Birliğin vereceği görevleri yerine getirmek.
c) Meslekle ilgili yeni faaliyet alanları yaratmak, meslek için teorik ve pratik kurslar açmak, kalifiye elemen yetiştirmek için çalışmak.
d) TÜRKİYE KUYUMCU ODALARI BİRLİĞİ ile uyulması gereken kararlar almak, alınan kararları uygulamak ve uygulatmak.
e) Oda üyeleri için resmi makamlarca istenecek bilgileri vermek.
f) Oda üyelerinin çalışma konularına giren hususlar hakkında,mesleğin yararına resmi ve özel kuruluşlar nezdinde girişimlerde bulunmak.
g) Mesleki menfaatlerini ilgilendiren konularda, adli ve idari yargı mercileri önünde oda başkanı marifetiyle temsil edilmek.
h) Oda aidatlarını tahsil etmek.
i) Oda üyelerince üretilen ve pazarlanan mal ve hizmetlerin kalitesini,standardını sağlamak için denetimler yapmak ya da uzman kişilerce yaptırmak.
j) Kalitesiz ve standartlara uygun mal üretmeyenleri uyarmak ya da birlik disiplin kuruluna sevk etmek.
k) Oda üyeleri ile müşteriler arasında çıkacak anlaşmazlıkları çözmek için tüketici köşesi kurmak.
l) İhtiyaç duyulduğunda ilçelerde KUYUMCU ODASI şubeleri açmak,
m) TÜRKİYE KUYUMCU ODALARI BİRLİĞİNDE (TKOB) odayı temsil etmek.
Not:Türkiye Kuyumcu Odaları Birliği kuruluş kanun taslağı tüm illerin katılımı ile hazırlanacaktır. 25.10.2010 tkso/hs.
