Kazazlık, Milattan Önce 3200 yılının 2. hüküm sürmüş olan Lidya’lılardan Anadolu insanına miras kaldı. Lidyalılarda ilk görülen eserler; uçan at figürü ve kartal motifli kolyenin zincir kısmıdır.
Kazazlık Zanaatı Osmanlı aracılığı ile Anadolu’nun belli yerlerinde yapılmış günümüze ulaştırılmıştır. Kazazlık işleri ibrişim üzerine burularak sarılmış 008 ve 009 mikron saç teli inceliğinde 1000 ayar gümüş 24 ayar altın tellerle yapılan ve Trabzon’a mahsus bir sanattır.
1.Dünya savaşından önce Trabzon’da 60 tane kazaz dükkanı olduğu söylenir. Trabzon’da Rumlar da kazazlık yaparlardı. Kazazlık Zanaatına “zıtka mintan” ile köylülerin giydiği giysiler de girerdi. Osmanlı döneminde ise “kaftanları” süslerdi
Yine o dönem de kadınların şallarının kenarlarına şerit olarak dikilir; bu şeritlere püsküller takılırdı. Kazazlık el emeği göz nuru bir zanaattır.
Trabzon’un işgalinden önceki dönemde de bu sanatı yapanlar vardı.Trabzon’un işgalinden sonra bu işi yapan üç aile vardı; Abdullah ELTAN, Orhan KARAÇİL’in amcası Celal ve 3. kuşak olan Hasan TABAKOĞLU. Tabakoğlu ailesi 30’u aşkın çalışanı ile beraber zanaatını sürdürmekte.
Kazaz işi sekiz,on motiften oluşur, bu motifler işlenir sonra montaj yapılır.
Gümüş teller “çıkrık” adı verilen bir makine ile sarım yapılır. Bitmiş sarımın kalınlığı 0.3-0.5 milimetredir. Kazaz işlerinde kullanılan temel örgü ipi budur.
Örgü sırasında sarım işleri tığ, şiş ve minik top altlıkları üzerine uygulanır. Daha sonra şiş ve tığlardan çıkarılır. İlk zamanlar toplar; kurşun toplarının üzerine sonra çirişli üçgen bezlerden yapılan minik toplara şimdi ise ahşaptan yapılan topların üzerine örülmektedir. Kazazlık işlerinde halen uygulanmakta olan temel örgü formları dört türlüdür; bunlar balıksırtı,sürgü, top ve ajürdür.
Kazazlık ürünlerini başında yukarıda adı geçen örgü formlarını kullanarak tesbihler de imame ucuna takılan kamçı püsküller, 33’lü ve 99’lu tesbihler, kol düğmeleri, erkek aksesuarı; kolye,küpe,bilezik; bayan aksesuarı olarak kullanılır.
Tabakoğulları bu tekniği geliştirerek ürünlere ayakkabı;çanta;kemer;muskalık;ekledi, hatta “Hasır ve Kazaz’ı” birleştirerek yeni tasarımlar yaptılar. Çok geniş bir ürün yelpazeleri bulunuyor ve genişlemeye devam ediyor.
Hasan Tabakoğlu, 2004 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından eğitimci hocalık belgesiyle ödüllendirildi. 43 yıldır zanaatına büyük titizlikle devam eden
Tabakoğlu, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın düzenlemiş olduğu yurt içi ve yurt dışı fuarlarına katılıyor. Kazazlık zanaatını kendi ülkelerinde yapması karşılığında çeşitli ülkelerden vatandaşlık daveti alan Hasan Tabakoğlu, ülkesine ve şehri Trabzon’a ait bu sanatı başka ülkelere mal etmek istemediği için teklifleri reddetti.
Hasan Tabakoğlu, “Kazazlık Türkiye’ye ve Trabzon’a özgü bir sanattır ve öyle de kalacaktır.” Diyor.